ENDÜSTRİYEL TASARIM

Tasarım, bir ürünün tamamının veya bir parçasının çizgi, şekil, renk, biçim, doku, malzemenin esnekliği veya süslemesi gibi insan duyuları ile algılanabilen çeşitli unsur veya özelliklerin oluşturduğu görünümdür.

Serbest rekabet ortamında rakipler, müşteri memnuniyetini sağlamak için reklamlarında ürün imajını marka ve tasarım ile öne çıkarmaktadırlar.

Teknik bakımdan aynı, kalitede olan iki ürün arasında müşteri tercihinde, ürünün tasarımı büyük rol oynamaktadır. Bazen de tasarım, müşteri tercihlerinde tek başına belirleyici olabilmektedir.

Denilebilir ki, genelde müşteriler önce markaya sonra da ürünün tasarımına bakarak satın alma kararı vermektedirler.

Bu anlamda tasarıma yüklenen amaç, ürünün işlevselliğine katkıda bulunmak ve ürünün görünümünü değiştirerek pazarlamaya yardımcı olmaktır.

Ürünlerin ambalajları, ambalaj desenleri, kumaş desenleri, konfeksiyon modelleri, mobilya modelleri, makine ve araç tasarımları, araçların yedek parçaları tasarım tesciliyle koruma altına alınabilmektedir.

Bütün bu çalışmalar ticari faaliyetlerdir. Ticari faaliyet alanınızda rakipleriniz vardır. Rakiplerin amacı, ticari olarak birbirlerini geçip, müşteri adaylarına ulaşıp, seçilip, tercih edilen olmaktır. Seçilen olmak için, müşteri memnuniyeti ön plana çıkar. Müşteri, memnun olacağı firmayı seçer. Bunun için de öncelikle firmanın sunduğu üründen memnun kalması ve beğenmesi gerekir. Doğal olarak görünümü, tasarımı, işlevi ve ekonomik değeriyle beğendiği bir ürüne yönelecektir. Beğenilmeyen bir ürünün, satış sonrası hizmetlerinin iyi ve yeterli olması, ürünün beğenilmesi için yeterli olmayacaktır.

Bu nedenlerle, müşteri memnuniyetini sağlamak için tanıtımın önemini kavramış rakipler, reklamlarında ürün imajını, marka ve tasarım ile öne çıkarmaktadırlar.

Endüstriyel Tasarımın Özellikleri

Bir tasarımın hukuki korunmasının sağlanması için bazı unsurları içermesi gerekir.

A) Yenilik

B) Ayırt edici nitelik

C) Ürün veya ürün parçası

D) İnsan duyuları ile algılanabilen görünüm

Endüstriyel Tasarım Tescil Edilebilirlik Koşulları
Bir tasarımın hukuki korunmasının sağlanması için bazı unsurları içermesi gerekir.

a) Yenilik
Bir tasarımın aynısı, başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise, o tasarım yeni kabul edilir (KHK m. 6/I). Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edilir.

Karşılaştırılan tasarımlar hem yan yana konulur, hem de ayrı ayrı bakılarak değerlendirilir. 
Yenilik belirlenirken, ayırt edici niteliğe oranla yüzeysel bir inceleme yapılır.

b) Ayırt edici nitelik
Ayırt edici kavramı, bir şeye özgün nitelikleri, özellikleri belirtmek için kullanılır. Bir endüstriyel tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim ile diğer bir tasarımın böyle bir kullanıcı da bıraktığı genel izlenim arasında belirgin bir farklılık oluşuyorsa bu tasarım ayırt edici niteliğe sahiptir (KHK m. 7).

Bir tasarımın, ayırt edici nitelik bakımından diğer tasarımlardan göstermesi gereken farklılığın derecesi belirgin bir farklılık şeklinde olmalıdır.

c) Ürün veya ürün parçası
Üründen bağımsız olan bir tasarım hukuki himaye görmez. Koruma görecek olan tasarımın, bir ürün veya parçasına uygulanması gerekir (KHK m. 3 b. a; m. 26/II).

KHK'de ürün olarak; nesne, bileşik sistem veya bu sistemin parçaları, set, takım, ambalajlar, birden çok nesne veya sunuşun bir arada algılanabilen bileşimleri, grafik semboller ve tipografik karakterler olarak sayılmıştır (m. 3 b. b).

d) İnsan duyuları ile algılanabilen görünüm
Tasarım, ürünün görünümü ile ilgili bir özellik ve kavramdır. Tasarımın özellikleri, öncelikle insanın görme duyusuna hitap ederken; diğer duyuları ile de algılanabilir

KORUMA SÜRESİ
Tescili yapılmış tasarım sahibine, "Endüstriyel Tasarım Tescil Belgesi" verilir. Tescilli tasarımların koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 5 yıldır. Bu sürenin beşer yıllık dönemler halinde yenilenmek üzere toplam 25 yıla kadar uzatılma imkanı mevcuttur.